Son yıllarda süratle yaygınlaşan obezite çağdaş çağın en tehlikeli pandemisi olarak kabul ediliyor. Dünya Sıhhat Örgütü, beden yağ kitlesinin olağan kabul edilen seviyelerin üzerine çıkması manasına gelen obeziteyi hastalık olarak kabul ederken, günümüzde dünya üzerinde yaklaşık 500 milyon erişkinin ve 50 milyon çocuğun obeziteye bağlı kıymetli sıhhat sıkıntıları yaşadığı belirtiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya “Yapılan araştırmalar, obezite sıklığının ülkemizde de benzeri seviyelerde olduğunu göstermektedir. Obezite hastalığı günümüzde önlenebilir mevt nedenleri ortasında sigaradan sonra ikinci sırada yer almaktadır. Estetik bir meseleden çok daha öte hayati riske neden olabilen obezite; kalp-damar sistemi hastalıkları, akciğer hastalıkları, diyabet, iskelet sistemi hastalıkları, yüksek tansiyon hatta kanser oluşumuna yer hazırlamakta ya da hastalığı daha da ağırlaştırmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü obeziteyi en riskli on hastalıktan biri olarak kabul etmiştir” diyor. Pekala obeziteden kurtulmak için neler yapılabilir? Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya obezite hastalarına 7 adımda yol haritası çizdi, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.  

 

Doğru beslenme

Doğru ve istikrarlı beslenme, kilo vermede ve sonrasında kilo korunmasında dikkat edilmesi gereken en temel kuraldır. Mevcut yeme alışkanlığımızdan çıkıp yepisyeni bir yola girmeliyiz. Glisemik indeksi yüksek olan besinleri diyetimizde azaltıp, liften varlıklı beslenmeliyiz. Kan şekerini süratli yükseltip düşüren besinlerden uzak durmalıyız. Öğünlerimiz sindirimi sıkıntı eserlerden arınmalı ve sadeleştirilmelidir. Porsiyonlarımız küçültülmeli, gün içi öğün sayısı bazal metabolizmamıza uygun biçimde artırılmalıdır. Gün içinde uygun ölçüde karbonhidrat, yağ ve protein alımını sağlamak bedenin muhtaçlıklarını gerçek bir formda karşılamamızı ve devamlılığın sağlanmasını destekleyecektir. Beslenmemizin bu ana sınırlar çerçevesinde mümkünse profosyonel dayanak alarak ayarlanması hem devamlılığı hem de gerçek halde kilo randımanını sağlayacaktır.

 

Yeterli su tüketimi  

Yeterli su tüketimi hakikat diyetin vazgeçilmez ögelerinden biri. Tüketilmesi gereken sıvı ölçüsü bireyin cinsiyetine, çevresel etmenlere nazaran değişir. Ortalama bir bayanın günlük alması gereken toplam sıvı ölçüsü yaklaşık 2,7 litreyken, bir erkeğin 3,7 litredir. Bu toplam sıvı ölçüsüdür. Diyetin içeriğine nazaran içilen su ölçüsü buna nazaran ayarlanmalıdır. Su içmek tokluk hissini arttıracağı üzere metabolizmayı canlı tutarak ve enzim aktivitesini optimize ederek kilo vermeyi kolaylaştırır. Katı ve sıvı yiyecekleri eş vakitli tüketmemek de dikkat etmemiz gereken ana ögelerden biri olmalıdır. Katı ve sıvı ortasında yaklaşık 30 dakika mühlet bulunması gerekir. Bir öğünde birebir anda katı ve sıvı tüketmememek gerekir. 

 

Hareketli ömür ve sistemli egzersiz 

Hareketsiz (sedanter) hayat kişinin metabolizmasını yavaşlattığından kesinlikle hareketli bir hayat benimsemeliyiz. Lakin kilolu bir bireyin hareket kabiliyeti de beraberinde azaldığı ve hareket azaldıkça kilo alımı da arttığından bu kısır döngüyü evvel diyet düzenlemesi ile ve çabucak beraberinde hareketli yaşama geçerek kırmalıyız. Harekete geçerken; öncelikle hafif tempolu yürüyüşlerden başlamalı, kısa aralıktan giderek daha uzun uzaklıklara hakikat yol alırken tempoyu da hafif hafif artırmalıyız. Yürüyüş hayat formumuzun bir modülü haline gelmeli. Daha sonra buna hafif tempo koşu üzere bir üst basamak aktiviteleri ekleyeceğiz. Eklem sorunları olanlar su içinde idman ya da yüzme ile kesinlikle hareketi hayatlarına katmalı. 

 

Psikolojik destek 

Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya “Obezite hastalarının  toplum içerisinde yaşadığı sorunlar toplumdan soyutlanmalarına, hareketsizliğe ve depresyona yol açarken bu da çoğunlukla yeme davranışı olarak geri döner. Bu toplumsal yıkıcı  kısır döngünün kırılması bu yoldaki başarıyı elde etmek için elzemdir. Bu nedenle kilolu bireye verilecek ruhsal takviye hayati kıymet taşır. Kilolu bireyin özgüvenini kazanması ve toplumsal etrafında her formda varlığının bir bedel olduğunu görmesi sağlanmalıdır. Obezite sorunu olan bireyin alacağı toplumsal dayanak, olaylara olumlu bakmasını sağlayacak, hayat hali değişikliğini destekleyecektir. Bu hususta profesyonel takviye almak bu yoldaki muvaffakiyetin kapalı anahtarlarından biridir” diyor. 

 

Cerrahi olmayan yardımcı tahlil yöntemleri

Obezite ile gayrette sağlıklı ömür alışkanlığı kazanmanın yanı sıra, uygun bireylerde ilaç tedavileri ya da endoskopik metotlar de yarar sağlayabiliyor. Doç. Dr. Kızılkaya bu formülleri şöyle anlatıyor: “Obezite tedavisinde diyete yardımcı olmak ismine kullanılan ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçlar ile yapılan diyet ve beraberindeki hayat üslubu değişikliği hastaları muvaffakiyete götürebilmektedir. Bu bahiste iştahı azaltarak yardımcı olan ilaçlar olduğu üzere yağ emilimini azaltan ilaçlar da mevcuttur. Burada değerli olan gerçek şahsa yanlışsız ilacı vermektir. Bunun için profesyonel takviye almak yani hekim eşliğinde ilaç kullanmak en gerçek ve olması gereken yoldur. Endoskopik prosedürler; günümüzde sık uygulanan mide balonu, mide botoksu ve yeni gelişmekte olan endoskopik tüp mide (gastroplasti) süreçleridir. Lakin bu süreçlerden deneysel olanlar vardır. Yardımcı endoskopik süreçler kesinlikle bu bahiste deneyimli hekimler tarafından önerilmeli ve yapılmalıdır.”

 

Obezite ameliyatları

Diyet ve hayat biçimi değişikliğine karşın kilo verememiş bireylerde obezitenin tedavisinde cerrahi usullerin düşünülebileceğini belirten Doç. Dr. Kızılkaya “Vücut kitle indeksi (VKİ) 40’ın üzerinde olan, VKİ 35’in üzerinde olup ilgili kronik hastalığı olanlara obezite cerrahisi önerilebilir. VKİ 30-35 ortasında olan lakin önemli diyabeti ve metabolik sendromu olan hastalarda cerrahi, multidisipliner bir yaklaşımla önerilebilecek uygun bir yoldur. Obezite cerrahisi olarak dünyada en sık tüp mide (sleeve gastrektomi) ameliyatı tercih edilmektedir. Daha sonra bypass cerrahileri yer almaktadır. Obezite cerrahisi geçiren hastada hedeflenen kiloya yaklaşık 1 yıl içerisinde varılır. Bu tedavi metodunda her bahsin en uygun kurallarda bir ortaya gelmesi sağlanarak istenmeyen sonuçların meydana gelmesi engellenmiş olacaktır. Bu nedenle ameliyata karar vermiş olan, obezite sorunu olan bir kişinin bu mevzuyu çok yeterli araştırarak karar vermesi ve bu hususta profesyonel grup ile ilişki kurarak tavsiyeler alması çok önemlidir” diyor.

 

Ameliyat sonrası kilo idaresi  

Ameliyat olmakla işin bitmeyip tersine yeni başladığını vurgulayan Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Celal Kızılkaya şu ikazlarda bulunuyor: “Ameliyat sonrası diyet değişim basamakları, süratli kilo randımanı periyodunda destekleyici destekler, takip programı ve eş vakitli idmanlar vb. hepsi birlikte birebir yolda kıymetlendirilmesi gereken süreçlerdir. Ve bu yolda takipte cerrahın rolü büyüktür. Takip programı olmadan cerrahinin mutlak muvaffakiyete ulaşması ve kalıcılığının sağlanması çok güçtür. Hasebiyle bu periyotta kişinin nizamlı takip programına katılması sağlanmalı ve bu mevzuda cerrah etkin rol almalıdır. Sistemli denetim programının olmaması bireyde eski alışkanlıklara dönüş ihtimalinin artmasına neden olmaktadır. Ne yazık ki günümüzde bu mevzudaki eksiklik nedeni ile tekrar kilo alımları ve tekrar ameliyat olma oranları azımsanmayacak kadar artmıştır. Hasebiyle bu ana ögeler çerçevesinde yanlışsız bir plan ile obezite rahatlıkla aşılabilecek önemli bir sıhhat sorunudur.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı