Türkiye İş Bankası’nın, Cumhuriyetimizin 100. yaşı vesilesiyle düzenlediği “Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış” konferansının birinci gününde eski UNESCO Genel Yöneticisi Irina Bokova, Atatürk’ün en büyük miraslarından olan bayan haklarına ait değerlendirmelerde bulundu. 

Araştırmacı Muharrir Bilsay Kuruç’un “Cumhuriyet: 20. Yüzyıla Giriş”; Doç. Dr.  Doğan Çetinkaya’nın “Atatürk Periyodu İktisat Siyasetleri, Çağdaşlık ve Türkiye İş Bankası” temalı sunumlar gerçekleştirdiği konferansta “Hayatta En Gerçek Mürşit İlimdir” panelinde alanlarında öncü bilim insanları; “Yükselen Yeni Kuşak İstikbal Sizsiniz” panelinde genç ulusal atletler yer aldı. 

Cumhuriyet’ten bir yıl sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan ülkemizin birinci ulusal bankası Türkiye İş Bankası’nın, Cumhuriyetimizin 100. yıldönümü vesilesiyle gerçekleştirdiği; Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un açılış konuşmasıyla başlayan iki günlük “Atatürk Vizyonuyla Gelecek Yüzyıla Bakış” konferansı devam ediyor. 

Konferansın birinci gününde eski UNESCO Genel Yöneticisi Irina Bokova, Araştırmacı Muharrir Bilsay Kuruç, Doç. Dr. Doğan Çetinkaya birer konuşma yaparken, Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir, Prof. Dr. Havva İşkan Işık, Prof. Dr. Burcu Özsoy’un iştirakiyle “Hayatta En Gerçek Mürşit İlimdir” ve genç ulusal sportmenlerin iştirakiyle “Yükselen Yeni Kuşak İstikbal Sizsiniz” panelleri gerçekleştirildi. 

Irina Bokova

Eski UNESCO Genel Yöneticisi Irina Bokova, Cumhuriyetin 100. yıl kutlamalarının bir modülü olmaktan onur duyduğunu belirterek, “Mustafa Kemal Atatürk, çok büyük bir dönüşümü gerçekleştirmiş; çağdaş, demokratik ve laik bir ülke kurmuş; milletlerarası platformlarda hayranlık ve saygınlık kazanmış; kendi periyodunun en ilerici önderlerinden biriydi. Eğitimi, bayan haklarını, bilimsel araştırmaları, kültürel mirasın korunmasını destekledi. Bunlar hala çok değerli pahalar. Başka bir kıymetli nokta da, bu fikirleri daha pek çok ülke tarafından şimdi benimsenmemiş olan bir periyotta çok büyük bir sebatla gerçekleştirmiş olması” dedi. 

Atatürk’ün bayan hakları konusundaki yaklaşımına değinen Bokova, “Bu, Atatürk tarafından çok vurgulanan bir mevzuydu. Şunu çok uygun biliyordu ki, bayan hakları eğitimden ve politik iştirakten başlar. Bu yüzden Türk bayanları seçme ve seçilme hakkını pek çok gelişmiş ülkeden evvel, 1934 yılında elde etti. Bugün de Büyük Başkan Atatürk’ün söylediği üzere bayan hakları için her manada ve her alanda savaşmaya devam edeceğiz. Yalnızca Türkiye’de değil dünyanın her yerinde… Böylelikle bayanlar ve erkekler hayatlarını her alanda paylaşan ortaklar, eşler olacaklar; tıpkı Atatürk’ün 100 yıl evvel söylediği gibi” diye konuştu. 

Dijital uçurum konusuna da dikkat çeken Bokova, bayanların dijital hünerler manasında geride kaldığını ve teknolojide erkek hâkim bir dünya oluşturulduğunu, bu uçurumun pandemi devrinde daha da büyüdüğünü söyledi. BM datalarına nazaran şu anda internete bağlı olmayan 2,7 milyon kişinin çoğunluğunu bayanların oluşturduğunu belirten Bokova, Birleşmiş Milletler’in internet kullanımı ve maharetleri üzere mevzulardaki eşitsizliği 2030’a kadar büsbütün ortadan kaldırmayı hedeflediğini; bunun yeni ortaya çıkan iş alanlarında bayanların yer edinmesi açısından da kıymetli olduğunu vurguladı. 

Bilsay Kuruç 

Araştırmacı-yazar Bilsay Kuruç da Türkiye’nin fakir bir tarım ülkesi olarak doğduğunu, Atatürk’ün “Köylü milletin efendisidir” kelamıyla kolay tarımla uğraşan köylüleri çiftçiliğe teşvik ettiğini söyledi. Kuruç, “Cumhuriyet, köylüler ülkesinde bir büyük argüman olarak kuruldu. O büyük argüman da 1919’da Samsun’da başlıyor” dedi.

Türkiye’nin kuruluş yıllarındaki üretim yapısını anlatan Kuruç, 1931 ile 1947 ortasında üretilen rezervlerin çiftçiler tarafından üretildiğini söyledi. Kuruç, “Rezervi finans değil üretim dünyası üretir. Rezervin idaresi finansa aittir. Kuruluş yıllarında rezervi üreten lokomotif, tarımdı” diye konuştu.  

Bilsay Kuruç, Türkiye’nin üretim yaptıkça öğrendiğini tabir ederek, şöyle konuştu: “Türkiye birinci sanayi ihtilali eserlerini daha yapmamıştı, insanların ayağında ayakkabı bile yoktu. 1930’larda birinci sanayi programını yaptı. Türkler tarihinde birinci defa yatırım yapmayı öğrendi. Örneğin; 1934’te Kayseri Fabrikası kuruldu, Karabük’te demir çelik üretildi.  Demek ki yaparak öğrendiler ve öğrenerek yaptılar” dedi.  

Bir toplumun gelişimi için en değerli ögenin insan kaynağı olduğuna dikkat çeken Kuruç, şöyle devam etti: “Türkiye’nin en kıymetli açığı döviz açığı değildir, en kıymetli gerçek açık insan açığıdır. Zira bizim tek gerçek kaynağımız insandır. Yüz yıllar öncesinden gelen teknik bilgi birikimimiz, aydınlanmadan gelen ufkumuz olmadığı için kaynağımızın gerçek kıymetini fakat birlikte inşa ederek yaratabiliriz. Öbür açıkları ödeyebiliriz. Cari açığı, bütçe açığını telafi etmek mümkündür ancak insan açığını ödeyemeyiz.” 

Doç. Dr. Doğan Çetinkaya 

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Doğan Çetinkaya da konuşmasında, çağdaşlık fikriyatının değerine işaret ederek, Cumhuriyetin ve İş Bankası’nın kuruluşunun bu çağdaşlık fikriyatından doğduğunu vurguladı. Dün ve bugün ortasında global bir köprü olduğunu, tarih boyunca dünyada misal olayların yaşandığını belirten Çetinkaya, “Kendimizi dünyanın dışında görmememiz gerekiyor. Kendi tarihimizi biraz ayrıksı ele alma eğilimindeyiz. Halbuki biz global dönüşümün her vakit çağdaş bir parçasıyız” dedi.  Dünya tarihinde 17. ve 18. yüzyıldan sonra çok değerli bir değişim gerçekleştiğini, piyasa iktisadının ortaya çıktığını söyleyen Çetinkaya, dünya piyasa iktisadının dönüşümünün banka ekolünü de dönüştürdüğünü söz etti. Çetinkaya, İş Bankası’nın Türkiye’de çağdaş bankacılığın şekillenmesinde büyük bir tarihi rol üstlendiğini söyledi.  

“Hayatta en gerçek mürşit ilimdir” – Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir 

Konferansta Yekta Kopan’ın moderatörlüğünde yapılan “Hayatta En Gerçek Mürşit İlimdir” panelinin konuklarından Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği ve Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir, panelde bilim bayanı kimliğiyle yer almalarında Atatürk’ün, o periyotta tabu olarak bedellendirilen bahislerde attığı bahadır adımların büyük hissesi bulunduğunu vurguladı. Demir, bilhassa bayanlara örgün eğitim hakkı tanınmasının, toplumun yarı nüfusunu konuttan çıkarıp sanata, bilime, spora dahil etme istikametinde çok değerli bir adım olduğunu söyledi. 

Şu anda tüm dünyanın ilgisini çeken yapay zeka alanında çalışan insanları ülkemizde tutmanın kıymetine dikkat çeken Demir, “Bu bireylerin kendilerine ilişkin hissedecekleri çatıların oluşturulmasının çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Koç Üniversitesi İş Bankası Yapay Zeka Merkezi, bu çatı rolünü üstlenmeye başladı” dedi. 

Prof. Dr. Havva İşkan Işık

Antalya Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İşkan Işık da Türkiye’de arkeolojinin Atatürk sayesinde bir bilim kolu haline geldiğini belirterek, “Daha 1921’de, Sakarya Savaşı devam ederken ‘Ankara Kalesi’ne gidip Eti Müzesi kurun’ diyen bir Atatürk’ten kelam ediyoruz. Memleketin en sıkıntı, en savaşlı günlerinde dahi bir kültürel mirasın bulunduğu, bunun korunması ve bunu koruyacak insanların yetiştirilmesi gerektiği şuuru vardı. Atatürk’ün bu anlayışı çerçevesinde arkeoloji alanında uzmanlar yetiştirilmemiş olsaydı, bir bilim olarak varlığından kimsenin haberdar olmadığı bu ülkenin kültürel mirası bizler tarafından hiçbir biçimde anlaşılamayacaktı” diye konuştu. 

Prof. Dr. Burcu Özsoy

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Lideri Prof. Dr. Burcu Özsoy ise Antarktika’da yaptığı çalışmalara değinerek, “Bayrağımızın çok uzak noktalarda dalgalandırılması, bilhassa bilim diplomasisini ön plana koyuyor. Alanda yaptığınız çalışmalar, bilimle birleştirildiğinde masada çok büyük gücünüz oluyor” dedi. 

NASA’da araştırma ve inceleme yapmasına imkan tanıyan eğitim seyahatini anlatan Özsoy, “NASA’da kalabilirdim, ABD’de kalabilirdim lakin dönmeyi tercih ettim. Zira öğrendiğim deneyimleri vatanıma kazandırabilecek tecrübeyi elde etmiştim. Şu anda 100’ün üzerinde Türk bilim beşerinin kutuplarda yaptığı çalışmalar var; 200’ün üzerinde bilimsel çalışma var. Gençlerimizin şu anda kutuplarda olmasına vesiledir bilim. Cumhuriyetimizin 100. yaşında artık gençlerin kutuplarda bilim yaptığı, Türk bilim insanlarının kutuplarda bilimsel çalışmalar yaptığı sürecin ileride çok daha uygun noktalara taşınmasını umut ediyorum” diye konuştu. 

Milli sporcular… 

Konferansta düzenlenen “Yükselen Yeni Kuşak İstikbal Sizsiniz” panelinde de genç ulusal atletlerimiz moderatör Banu Yelkovan’ın sorularını yanıtladı. Ulusal tenisçi Çağla Büyükakçay,  Türkiye’nin genç nüfusuyla spor kültürünün gelişmesine ve muvaffakiyet elde edilmesine imkân sağlayacak bir potansiyeli bulunduğunu söyledi. Büyükakçay, “Çocukların yeteneklerini ortaya çıkarmak, onlara ilham vermek değerli. Ben inanıyorum ki gelişecek spor kültürünü eğitimle harmanladığımızda ülkemizde başarılı pek çok sportmen yetişecek” dedi. 

Büyük Usta unvanına sahip ulusal satranç atleti Batuhan Daştan da satrancın Türkiye’de en fazla lisanslı atletin bulunduğu branş olduğunu vurgulayarak, “Bu, ülkemizde satrançta düzgün bir potansiyel olduğunu gösteriyor. Gayem, hayalim bu potansiyelin ortaya çıkarılmasına katkıda bulunmak” diye konuştu. 

Milli pentatlet Prensip Özyüksel de “Katıldığım tüm karşılaşmalarda, Olimpiyat oyunlarında her geçen gün göğsümüzde taşıdığımız bayrakla ne kadar büyük bir sorumluluk aldığımızı hissediyorum. Kazandığımız madalyaların yalnızca bir madalya olmadığının, kazandığımız her muvaffakiyetle yeni jenerasyona örnek olduğumuzun, topluma spor sevgisini aşıladığımızın şuurundayız. Ulusal bir sportmen olarak ülkemizdeki yetenekli çocukların önünü açmak için elimden gelen her şeyi yapmak istiyorum” dedi. 

Milli güreşçi Meskenin Demirhan Yavuz ise “Atatürk’ün gençlere, yeni jenerasyona dair her kelamı bizlere olan inancını gösteriyor.  Bize inandığı ve güvendiği için minnettarız. Ben ülkemizde bilhassa kız çocuklarının her alanda olduğu üzere sporda da daha fazla iştirakçi olmasını çok önemsiyorum. Kazandığım madalyaları bir anahtar olarak görüyorum. Ne kadar çok anahtara ulaşırsam o kadar çok kapı açacağıma inanıyorum” diye konuştu. 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı