Hepimizin hayatında toksik kişiler, toksik ilişkiler olabilir

Herkesin toksik bireyler ve bağlarla karşılaşabileceğini belirten uzmanlar, bu bireylerin yakın etrafımızda de olabileceğini söylüyor. İlgilerde çaresizlik, öfke, suçluluk, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere hislere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu hisleri sık yaşıyorsanız bu bağın toksik olduğunu söyleyebiliriz.” diyor. Toksik bireylerin özür dileme eğiliminde olmadığını vurgulayan Bhais, toksik bireylerin olumsuz hislerini karşısındakine atarak onları da aşağı çektiğinin ve bu şahıslarda ekseriyetle kişilik bozukluğu sorunu olduğunun altını çiziyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik bireylerin ve toksik ilgilerin özelliklerine dair açıklamalarda bulundu.

Toksik kişiyi ya da ilgiyi vakitle tanırız

Hepimizin hayatında vakit zaman toksik beşerler, toksik bağlar olabilir diyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalardan, aileden biri, arkadaş, sevgili yahut eş olabilir. Kısa vadeli hayatımıza girebilir ya da uzun periyodik hayatımızda kalabilir. Biz bu bireyleri süreç içinde bize hissettirdikleri ya da bağlantının formuyla tanıyoruz.” sözlerini kullandı.

Sık yaşadığınız olumsuz hisler münasebetin toksik olduğunu gösterir

‘Toksik’ kavramının ‘zehirli’ demek olduğunu hatırlatan Bhais, “Yani bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken. Biz toplumsal ilgilerimizi neden kurarız? Daha güzel daha memnun, daha başarılı olabilmek, bize cüret vermesi, dayanak olması için. Lakin bu şahıslar tam aykırısını yapar. Biz bu bireyleri nasıl tanıyoruz? Öncelikle bizim ilgilerimizde hissettiğimiz hislerden bunu çıkartıyoruz. Şayet kimi beşerlerle bağınızda çaresizlik, öfke, suçluluk üzere, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere kimi hisleri sık yaşadığınızı düşünüyorsanız, bu ilginin aslında toksik bir ilgi olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir halde manipüle ettiğini, değiştirmeye, denetim etmeye, belli istikametlere çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu hislerden anlayabiliriz.” diyerek toksik ilgiyi açıkladı.

Haklı olsanız bile suçluluk hissi yaşamanıza neden olurlar

Sağlıklı bağlarda de tarafların birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabileceğine, yanlışlar yapılabileceğine ve kırıcı olunabileceğine değinen Bhais, “Sonrasında özür bekleriz. Fakat bu bireylerde geri vites yoktur, yani geri adım atma durumu yoktur. Bu bireyler yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemezler. Hatta şöyle olur, dersiniz ki, ‘bu durumda yüzde yüz ben haklıyım, bu mevzuda da bir şey diyemez artık’. O konuşma o denli farklı yerlere masraf, o denli gündemler açılır ki sonrasında siz kendinizi suçluluk hissiyle bulursunuz. Aslında baktığınızda burada da bir manipülasyon var.” dedi.

Özür dilememek gereksinimlerine düzgün geliyor

“Özür dileyememenin birçok sebebi olabilir.” diyen Bhais bu şahıslarda sebebin özgüvenle bağlantılı bir sorun olduğuna dikkat çekti. Bhais, “Kendisine bir yıkım üzere gelebilir. Bu şahıslar için özür dilemek, ‘ben yanlışım, ben kusurluyum, bana olan hürmet kaybolacak, bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ demek. Olağan ki bunların da çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından geldiğini biliyoruz. Bu bireyler durduk yere bu türlü olmuyorlar. Fakat bir formda onların gereksinimlerine özür dilememek yeterli geliyor. Lakin karşıdaki insanın muhtaçlığına yeterli gelmiyor.” açıklamasında bulundu. 

Olumsuz hisleri size de geçer 

Bu şahısların, bağlarda daha fazla sorun yaşayan, ziyan görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünen şahıslar olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu şahısların de hayata bakışıyla baş etme usulleri aslında bu bağ şekli. Yaşadıklarının sonucunda bireyler bu türlü bir usul geliştiriyor. Özür dilememek, karşı tarafa kimi hisler hissetmek üzere. Zira vaktinde kendisi de bunu hissetmiş. Olumsuz his aynası diyorum ben buna. Kişi hissettiği hisleri aslında karşı tarafa aktarıyor.” dedi.

Bu şahıslarda çok önemli bir memnuniyetsizlik beklendiğini söyleyerek kelamlarına devam eden Bhais, “Sürekli şad olmama durumu vardır. Tenkit vardır, daima bir şeylere sinirlenirler, kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Siz de bir mühlet sonra o hisleri satın alırsınız, bir müddet sonra sizde onun yanındayken bu hisleri sık hissettiğinizi daha eleştirel, daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz. Aslında sizi de o hislerle aşağıya çekmeye çalışırlar.” halinde konuştu.

Toksik bireyler için ‘kötü kalpliler’ diyemeyiz

Bu bireylere ‘kötü insanlar’ denilemeyeceğinin altını çizen Bhais, “‘Bu kişi makus kalpli ve bana bunu yapmaya çalışıyor’ diyemeyiz. Yalnızca hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle bu türlü baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor. Mesela, birebir şeyleri onlara yapmaya başlarsanız bunu olağan karşılarlar. Onlar zati ilginin tabiatının bu olduğunu düşünüyor. O yüzden de siz ona birebir formda davrandığınızda  o kendini gerçekleştiren kehanet üzere düşünüyor. ‘Böyle olacağı belirliydi, zati bu türlü olmasını bekliyordum’ diye düşünürler.” kelamlarıyla açıkladı.

Toksik kişiliğin farkına varılması çok zor

Bu durumun farkında varılmasının çok sıkıntı olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bireyler lakin, hayatlarında değer verdiği şahıslarla sorun yaşadığında, ilgilerinde ya da hayatı yaşama formunda sorun olduğunu fark ettiklerinde terapiye başvuruyor. Diyor ki, ‘ben memnun değilim, ben hayatımdan şad değilim, yani ortada bir şey yok lakin ben şad değilim.’ Ya da ‘Ben herkesle tartışıyorum, herkesle arbede ediyorum. Herkes benden uzaklaşıyor, yalnız hissediyorum.’ Fakat bu şikayetlerle, dolaylı yollardan fark ederek geliyorlar.” açıklamasında bulundu.

Davranışları ekseriyetle kişilik bozukluğu kaynaklı 

Toksik insanların davranışlarının altında yatan nedenin aslında bir hastalık olduğunu lisana getiren Bhais, “Altta yatan neden, korku, depresif bir durum, kişilik bozuklukları olabilir. Ekseriyetle kişilik bozuklukları daha sık gördüğümüz bir neden oluyor. Bu nedenle yeterli insan yahut berbat insan olarak değerlendirmemek, bunun bir hastalık olduğunu bilmek gerekiyor.” ikazında bulundu.

Sağlıklı bir münasebette aldığınız kadar verebiliyor olmak önemli

Memnuniyetsiz,  depresif yahut telaşlı herkese toksik denilemeyeceğine dikkat çeken Bhais kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bir münasebetin başından sonuna siz bu durumları hissediyorsanız o toksik bir kişidir. Ancak bazen arkadaşlarımızın dosta gereksinimi vardır, bir şeyleri anlatmaya muhtaçlığı vardır. Kimi insanların çok keyifli olmadığı için sessiz kalmaya gereksinimi vardır. Bu devirleri de arkadaşlarla birlikte geçirmek gerekebilir. Sağlıklı bir ilgide aldığınız kadar verebiliyor olmak değerlidir. Ben şayet bedelli hissetmek ya da itimat hissi verebiliyorsam, o da bana sevgi ve şefkati verebiliyor mu? Benim gereksinimim olanı alıp ben ona gereksinimi olanı verebiliyor muyum? Bir taraf daha fazla veriyorsa, bir taraf daima daha fazla alıyorsa o vakit orada istikrarsız ve sağlıklı olmayan bir alaka vardır.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı