DİKKAT VERTİGO OLABİLİRSİNİZ …

Hepimiz periyot dönem nedenini bilmediğimiz baş dönmeleri yaşayabiliyoruz. Bunu bazen sıcak havaya, bazen yorgunluğa, bazen de kullanılan ilaçlara bağlıyoruz. 

Peki ya o denli değilse? Baş dönmelerinin çok kolay sebepleri olabileceği üzere, kimi hastalıkların da habercisi olabilir.

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi KBB Kısmı Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Yıldırım Ahmet Bayazıt; halk ortasında kristal oynaması olarak bilinen ‘Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV)’ ile ilgili bilgilendirmelerde bulundu

Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV), en yaygın olarak görülen baş dönmesi nedenidir. Halk arasında ‘kristal oynaması’ olarak da tabir edilir. 

Kristaller neden oynar?

BPPV’nin hastada ortaya çıkış nedeni bilinmemektedir; ancak kafa travması, istikrar hududunun iltihaplanması, üst teneffüs yolu enfeksiyonu, birtakım cerrahi operasyonlar, ileri yaş, hareket hastalığı, migren, uzun yatak istirahati sonrası görülebilmektedir.

Hastalığın nedeni; iç kulakta bulunan ve yer çekimini algılamamızı sağlayan küçük kalsiyum kristallerinin (kanalitler), iç kulağın vestibül ismi verilen kısmında olağanda yapışık olarak durdukları bölgeden koparak iç kulak sıvısı içinde özgür olarak kalmasıdır. Bu durumda kristaller, iç kulağın yanlış kısmında yahut yanlış kanalındaki sensörler üzerinde yüzmeye ve/veya sıkışmaya başlar.

Kristal oynaması nasıl aşikâr olur?

BPPV’yi farklı deneyimleyenler olabilir; lakin tekrar de ortak belirtiler vardır. En sık görülen belirtiler; belirli baş hareketleri ile ortaya çıkan ani başlayan baş dönmesi, mide bulantısı ve bazen kusma hissidir. Bu belirtiler saniyelerden dakikalara kadar bir mühlet zarfında ağır hissedilebilir. BPPV çoğunlukla hasta yatağa yattığında yahut yataktan kalktığında, yatakta döndüğünde, başını geriye eğdiğinde yahut öne gerçek eğildiğinde ortaya çıkmaktadır. Sürekli baş dönmesi ve dengesizlik hissine sahip olabilirler; lakin bu belirtiler atak geçtikçe hafifleyecektir.

Kristal oynaması daha çok kimlerde görülür?

BPPV’nin hayat uzunluğu ortaya çıkış oranı %2,4’tür ve 60 yaşın üstündeki hastalarda 18-39 yaş ortasındaki hastalara kıyasla 7 kat daha fazla görülür. BPPV bayanlarda, her yaş kümesindeki erkeklerden daha sık görülür.

Kristal oynaması nasıl tedavi edilir?

Hastalık birden fazla vakit bizatihi kısa müddette geçer; fakat birtakım hastalarda bizatihi düzgünleşme olmaz. Bu hastaların tabip tarafından kıymetlendirilmesi gerekir. BPPV’de en sık uygulanan tedavi repozisyon hareketleri yani kristallerin tekrar özgün yerine gönderildiği hareketlerdir. Epley Hareketi, posterior (arka) yarım daire kanalı BPPV’sinde en sık kullanılan harekettir. Lateral (yan) yarım daire kanalı BPPV’sinde ise sıklıkla Barbekü Hareketi kullanılır. Bu hareketler bir seferde %80-90 oranında hastalığın düzelmesini sağlar. Bazen ikinci ya da üçüncü manevrayı yapmak gerekir ve bu sayede hastaların % 90’nında düzelme sağlanır. Başarısız olunan hastalarda habituasyon idmanları uygulanarak sorun büyük oranda çözümlenir. Nadiren, tüm tedavilere karşın hastalarda düzelme olmayabilir. Bu durumda cerrahi tedaviler gündeme gelir. Cerrahi olarak hastalıklı yarım daire kanalı kapatılabilir ya da hastalıklı taraftaki istikrar sonu kesilebilir.

Kristal oynaması tekrarlar mı?
BPPV tekrarlayabilen bir hastalıktır. Hastaların birinci yıl içinde 1/3’ünde, birinci 5 yıl içerisinde ise en az yarısında tekrar BPPV atağı görülmektedir; lakin bu korkulacak bir durum değildir. Ekseriyetle birinci hastalıkta olduğu üzere düzeltici hareketlerle tedavi edilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı