Sosyal medya, adayların meslek tercihlerini de belirliyor. Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut’a nazaran toplumsal medya baskısı farkında olarak ya da olmayarak adayın meslek seçimi üzerinde çok fazla tesire sahip. Trend mesleklerin irdelenmeden adayın gayesi haline gelebildiğine dikkat çeken Tut, trendlerdeki süratli değişimin ise adayı kendi alanı dışına itebildiğini, bu sonuçla da alan dışı istihdama yönelebildiğini kaydediyor.

Üsküdar Üniversitesi Eğitim Kurumları ve Rehberlik Hizmetleri Yöneticisi Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut, gençlerin mesleksel tercihlerini belirlemede toplumsal etkenlerin rolünü anlattı.

“Meslek tercihleri dijital bir dayatma haline geldi”

Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut, meslek tercihlerinin özgür bir seçim olmanın dışına çıkarak dijital bir dayatma haline geldiğini tabir ederek, “Sosyal medya baskısı farkında olarak ya da olmayarak meslek seçimi üzerinde çok fazla tesire sahip. Meslek seçimi yapacak adayın kültürel sermayesi bu yönelimi de belirliyor. Trend olan meslekler ‘rızayla’ dayatma ile çok da irdelenmeden adayın gayesi haline geliyor. Aslında süreç aile ile başlıyor, eğitim sistemi ile devam ediyor son olarak toplumsal etraf ve toplumsal medya ile şekilleniyor. Adayın özne olmasının önüne geçilerek bu sürecin objesi haline gelmesi sağlanıyor.” dedi.

“Toplumsal beklentiler de trend olanın peşinde”

Toplumsal beklentilerin de trend olanın peşinden gittiğini kaydeden Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut, “Toplumsal beklentilerden çok ferdî beklentiler çok daha kıymetli hale geldi. Yani şimdiye kadar üzerinde çok da durulmayan birçok öğrencinin listesinde olmayan Uzay Mühendisliği Kısmı mümkündür ki ilerleyen süreçte tanınan bir hale gelecek. Bunun nedeni Türkiye’nin bu alanda yaptığı çalışmaların uzaya insan gönderme ile sonuçlanması, bu sürecin başından sonuna kadar toplumsal medyada çok fazla yer alması. Bu seçimin elbette hoş tarafları var ancak mezun olan şahısların kaçı kendi alanında çalışabilecek? Üzerinde durulması gereken en kıymetli soru bu. Kısa müddetli tanınan olan meslek, o mesleği icra edecek bireylerin kişilik yapısına ne kadar uygun? Bunun üzerinde ne kadar duruluyor? Bu soruların yanıtı şuurlu bir meslek tercihi yapılıp yapılmadığını da belirliyor.” biçiminde konuştu.

“Gençler bulundukları sınıftan basamak atlamak istiyorlar”

Sınıfsal olayların da bu sürecin belirlenmesinde kıymetli rol oynadığını da lisana getiren Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut, “Yapmış olduğumuz ufak çaplı bir ön çalışmada orta sınıf üniversitelilerin iş ömrüne dair beklentilerinde ortaya çıkan tablo da ekonomik buhranla paralel oldu. Bir yandan içinde bulundukları sınıftan basamak atlamak istiyorlar, aileleri ile tıpkı işleri yapmak istemiyorlar lakin bir yandan da mezun olduklarında maaş beklentileri onları tıpkı sınıfta kalmaya zorluyor. Bu süreç çelişkileri de içinde barındırıyor; mutsuzluk, ümitsizlik ileriye dönük mesleksel kariyer planlayamama üzere sıkıntıları da beraberinde getiriyor. Hatta maaş getirisini bir kenara bırakarak, kendi alanında çalışabilmek bile alanında mezun şahsa kendini şanslı ve başarılı hissettiriyor.” dedi.

“Mezun olunmadan trend değişiyor”

Meslek seçimlerindeki trendlerde değişimin suratına işaret eden Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut, şunları lisana getirdi:

“Değişim o kadar süratli ki, trend olan bir kısım seçiliyor, şimdi mezun olunmadan trend değişiyor. Sonra öğrenci kendi alanında yetkinleşmeden başı karışıyor, ‘Bu değişime ayak uydurabilir miyim’ diye düşünürken süreç kişiyi kendi alanı dışına itebiliyor ve sonuç alan dışı istihdam oluyor. 

“Herkesin her şey olduğu ve birebir vakitte hiçbir şey olmadığı vakitlerde yaşıyoruz”

Bu süreçte toplumsal medyanın, ekonomik şartların dayatması ile bireyselleşmenin, kültürel sermayenin tesirleri çok fazla. Örnek olarak; Türkçe öğretmenliği mezunu psikoloji yüksek lisansı yapmaya başlıyor ve toplumsal medya üzerinden ruhsal tahlil içerikleri üretmeye başlayarak alanda kendini uzman olarak konumlandırıyor. Bu tip örnekleri çoğaltabiliriz. Herkesin her şey olduğu ve birebir vakitte hiçbir şey olmadığı vakitlerde yaşıyoruz. 

Zamanın ruhu bilhassa beyaz yakalı orta sınıf diye tabir ettiğimiz katman için iş niteliklerinin fiyat bakımından aynılaşması. Genelde orta sınıf ailelerin çocukları kendi sınıflarının yeni fiyatlı çalışanları oluyor. Aslında bahsettiğimiz sürat bir ‘durağanlaşmaya’, ‘tek tipleştirmeye’ de neden oluyor.”

Yurtdışı hayali kuran gençlerin sayısının neden artıyor?

Eğitim Uzmanı Ertuğrul Tut, “Ekonomik kalkınma topyekun bir düzgünleşme süreci ise toplumun her bölümüne hitap edebilir, ancak muhakkak bir bölümün kalkınması durumu kelam konusu olursa yurtdışı hayali kuran gençlerin sayısının artarak devam etmesi manasına gelecektir. Üniversitelerde var olan kısımların toplumsal muhtaçlıklar doğrultusunda nicelik olarak değil de nitelik olarak arttırılması, mesleksel itibarların geri kazanılmasına da katkı sağlayacaktır. Muvaffakiyet, bu olgunun kaygı edinilmesi ile sağlanabilir.” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı