Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Güney’in, “ENSURE: Mümkün Akıbetler Rehberliğiyle Kazaları Önleyen Tahminler” projesi, Avrupa Araştırma Konseyi’nden (ERC) 1,5 milyon avro kıymetinde hibe almaya hak kazandı. Dr. Fatma Güney’in otonom sürüş için ümit vadeden projesi, yapay zekâ alanındaki gelişmelerden faydalanarak şoförsüz araçların akıl yürütme kapasitesini gerçek hayat senaryolarına yaklaştırabilmeyi hedefliyor. Proje, otonom sürüş araçlarında dış dünyanın beklenmedik değişkenlerini yorumlamakla kalmıyor, aracın kendi sistemindeki mümkün yanlışları eşzamanlı düzelterek tehlikeli durumlarda denetimi insan şoföre bırakabilmesini de sağlıyor.

Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği kısmından Dr. Fatma Güney, “ENSURE: Mümkün Akıbetler Rehberliğiyle Kazaları Önleyen Tahminler” başlıklı projesiyle Avrupa Araştırma Konseyi’nden (ERC) 1,5 milyon avro bedelinde Başlangıç Dayanağı (Starting Grant) almaya hak kazandı.

ERC’nin Başlangıç Takviyesi doktora sonrası 2-7 yıllık tecrübesi bulunan ve bilimsel çalışmaları büyük umut vadeden araştırmacıların bağımsız araştırma projeleri için veriliyor. Akademik çalışmalarını Koç Üniversitesi İş Bankası Yapay Zekâ Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde yürüten Dr. Fatma Güney’in projesi erişilebilirlik, yakıt verimliliği, vakitten tasarruf, ekoloji üzere birçok alana yarar sağlama potansiyeli olan şoförsüz araçların geleceği için ümit vadediyor. 

Olası gelecekleri yanılgı hissesiyle kestirim ederek, şoförsüz araçlara akıl yürütme kapasitesi kazandırmayı amaçlayan ENSURE projesi, günümüzde kısıtlı uygulama alanı bulunan otonom sürüşün bu sayede inançlı biçimde yaygınlaşmasına katkıda bulunacak. 

ENSURE, otonom aracın gerçek dünyanın dinamiklerini kesintiye uğramadan öğrenmeye devam etmesini ve karar alırken hem kendi yanlışlarını hem de onu çevreleyen ender olasılıkları göz önünde bulundurmasını hedefliyor. Otonom aracın hareket ederken hangi olasılıkları düşünerek karar verdiğini görmek, bu teknolojinin güvenilirliğini ve beşerler tarafından anlaşılabilirliğini artırarak bu alandaki kritik bir eksikliğe tahlil olacak.

ENSURE projesi, şoförsüz aracın gerçek dünyada var olan ihtimalleri hakikat biçimde hesaplamasını sağlayacak bir “dünya modeli” üzerine kurulu. Bu alandaki mevcut tahliller, gelecek senaryolarının detaylı biçimde hesaplandığı planlar ortaya koymaktansa, anlık çözümler sergiliyor. Önemli bir güvenlik sıkıntısını da beraberinde getiren bu durum, otonom araçların yaygınlaşmasının önündeki en büyük pürüzlerden biri. Dr. Fatma Güney’in projesi, sırf dış dünyadaki olasılıkları değil, aracın kendi sistemindeki hataları da kontrol altına almayı hedefliyor. Önerilen prosedür, şimdi hesaplanmamış, çözümün hudutlarını aşabilecek örneğin aracın önüne bir yabani hayvanın atlaması gibi tehlikeli durumlarda ise, aracın kontrolü süratlice şoföre bırakmasını sağlıyor. Böylece aracın başa çıkamayacağını öngördüğü mümkün durumlarda denetim tekrar beşere geçiyor.

Henüz olgunlaşmamış mevcut tahlillerle büyük tehlike oluşturabilecek olan şoförsüz araçların ticari potansiyelinden çok, insan güvenliğini önceliklendiren proje, 5 yıl devam edecek ve Koç Üniversitesi’nde Dr. Güney ve grubu tarafından gerçekleştirilecek.

Bu yıl 2696 müracaat ortasından seçilen 400 projeden biri olan ENSURE, ERC tarafından 1,5 milyon avro takviyeye layık görüldü. Türkiye’ye gelen 49 ERC dayanağının ise 27’si Koç Üniversitesi Öğretim Üyeleri tarafından yürütülüyor. Bu projelerin 19’u ana proje dayanağı, 8’i ise ticarileştirme hedefli ek ERC dayanağı olan Kavram Kanıtlama takviyesi aldı. Bugüne kadar Koç Üniversitesi bünyesinde ERC dayanağı alan projelerin 17’si mühendislik, 7’si toplumsal bilimler ve 3’ü de moleküler biyoloji ve genetik alanındaki araştırmalardan oluşuyor.

 

Dr. Fatma Güney Hakkında

Koç Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Kısmı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Fatma Güney, doktorasını 2017 yılında Max Planck Enstitüsü’nde Andreas Geiger’ın danışmanlığında tamamlamıştır. Oxford Üniversitesi’nde kısa bir müddet doktora sonrası araştırmacı olarak çalıştıktan sonra, Koç Üniversitesi’nde çalışmaya başlayan Dr. Güney tıpkı zamanda Koç Üniversitesi İş Bankası Yapay Zekâ Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde aktif bir kesimi olarak çalışmalarını yürütüyor. Çalışma alanları, manzara sürece ve makine öğrenmesi çatısı altında otonom sürüş başta olmak üzere 3B sahne ve hareket algısı, derinlik ve hareket varsayımı üzere çeşitli hususlara ağırlaşıyor. Araştırmaları şimdiye kadar Tübitak, Avrupa Kurulu ve İngiliz Kraliyet Topluluğu tarafından desteklenmiştir.

 

Koç Üniversitesi Hakkında 

1993 yılında, en ehil mezunları yetiştirmek, bilimin hudutlarını ilerletmek ve bu alanlarda ülkemize, insanlığa ve Türkiye’ye hizmet etmek misyonuyla kurulan Koç Üniversitesi, memleketler arası seviyede eğitim veren bir kurumdur. 22 lisans, 43 yüksek lisans ve 30 doktora programı bulunan Koç Üniversitesi’nde lisans programındaki öğrencilerin yüzde 58’i burslu olarak eğitim görmektedir. Koç Üniversitesi’nde tahsil gören 8.880 öğrenci bulunuyor. Koç Üniversitesi’nin lisans ve yüksek lisans programlarından bugüne kadar 19.000’den fazla öğrenci mezun oldu. Koç Üniversitesi, dünya standartlarında geniş laboratuvar, bilgi süreç ve araştırma imkanlarıyla, öğretim üyesi başına düşen bilimsel makale sayısında Türkiye’deki eğitim kurumlarının ortasında en üst sıralarda yer alır.

 

ERC Dayanağı Nedir?

Avrupa Araştırma Kurulu -European Research Council (ERC)- en özgün ve yenilikçi bilimsel araştırmalara dayanak sağlayan, Avrupa’nın bilimsel alanda en itibarlı ve tanınmış kurumudur. ERC dayanağı, Avrupa Birliği tarafından sağlanan öbür fonlardan farklı olarak bir araştırma kümesi, kurum yahut konsorsiyuma değil, tek bir araştırmacıya veriliyor. Projeyi alan kişi Avrupa çapında istediği kuruma bu projesini taşıyabiliyor. ERC projelerinin, mesleğinin farklı etaplarındaki araştırmacılara yönelik üç programı bulunuyor. Bunlardan birincisi, doktora sonrası 2-7 yıl (Starting -1,5 milyon avro); ikincisi 7-12 yıl (Consolidator – 2 milyon Avro) ve üçüncüsü de son 10 yıldır ileri seviye araştırma yapanlara (Advanced – 2,5 milyon Avro) veriliyor. Bugüne kadar ERC takviyesi almış dokuz araştırmacı birebir vakitte alanlarında Nobel Ödülü’ne de layık görülmüştür.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı