Son vakitlerde otomobil fiyatlarında yaşanan artış devam ediyor. Otomobillerin ticari bir yatırım aracına dönüşmüş olduğuna dikkat çeken İstinye Üniversitesi (İSÜ) İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Öğr. Üyesi Dr. Naim Çetintürk, “Bu nedenle bilhassa bu yıl neredeyse her ay satış sayılarının tepe yaptığını görüyoruz. Haziran ayı son 10 yılın en yüksek satış sayısına bizlere gösterdi ve muhtemelen benzeri bir senaryo temmuz ayında da yaşanacak” diyor.

 

Özellikle pandemiyle birlikte artışa geçen otomobil fiyatları, artmaya devam ederken araç almak yalnızca muhtaçlığı karşılamanın ötesinde ticari bir boyuta da taşındı. İstinye Üniversitesi (İSÜ) İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Öğr. Üyesi Dr. Naim Çetintürk, “Genel olarak araba satış sayılarına baktığımız vakit bilhassa pandemi sürecinin akabinde giderek artan fiyatlar nedeniyle otomobil bir emtia olmanın ötesinde ticari bir yatırım aracına dönüşmüş durumda” diyor. Bunun önüne geçmek için yapılan çalışmaların da kâfi olmadığını belirten Çetintürk, “Gerek sıfır kilometre gerekse ikinci el araba piyasası açısından vergilendirmenin sonuncu satış sayıları üzerinde olumsuz taraflı bir tesiri olduğunu söylemek pek mümkün görünmüyor” diye konuşuyor.

“Çeşitli tüketici kümelerine uygun arabalar öneriliyor”

Otomobil ticaretinde vergi düzenlemelerinin nasıl hesaplandığına dair bilgi veren Öğr. Üyesi Dr. Naim Çetintürk, şunları söylüyor:

“Otomobil ticaretini sıfır kilometre ve ikinci el olarak ayırdığımızda vergilendirme yeni satılan araçlar için geçerli bir uygulama. Burada arabaların fabrika çıkış fiyatı, yani vergilendirme öncesi satış meblağı ve aracın motor hacmi baz alınarak belli baremler oluşturulmuş durumda. Buna nazaran fabrika çıkış fiyatı yahut motor hacmi doğrultusunda yüzde 45-50-60-70 ve 80 olmak üzere beş farklı ÖTV dilimi kelam konusu. ÖTV uygulandıktan sonra belirlenen fiyatın üzerine yüzde 20 KDV eklenir ve aracın sonuncu satış fiyatı ortaya çıkar. Ekseriyetle her vergi dilimi içerisine makul sayıda araç giriyor. Araba şirketleri farklı segmentlerde ve her segment içerisindeki aracın çeşitli donanım paketlerinde sunulmasını sağlayarak mümkün olabildiğince hem araç hem de vergi dilimi açısından çeşitli tüketici kümelerine uygun arabalar önermeyi amaçlıyor.”

“ÖTV ve matrah düzenlemeleri sıfır kilometre aracı olan talebi arttırıyor”

Otomotiv piyasasındaki vergilendirmenin emeliyle ilgili de bilgi veren Çetintürk, “Otomotiv piyasasındaki vergilendirmenin hedefi aslında her vergi cinsinde olduğu üzere ülkemizin kamu hizmetlerini gerçekleştirebilmesi ismine kaynak yaratma emeli taşıyor. Uzun yıllardır sıfır arabalardan bu bağlamda hem özel tüketim vergisi hem de katma paha vergisi olarak iki farklı vergi tahsil ediliyor. Elbette son kullanıcı açısından vergilendirme, sonuncu satış fiyatını belirleyen bir öge. Vakit zaman ÖTV dilimleri ve matrah düzeylerinde yapılan düzenlemeler sıfır kilometre aracı olan talebi arttırıyor” diye konuşuyor. Vergilendirme sürecinde öne çıkan faktörlerle ilgili de konuşan Çetintürk, şöyle devam ediyor:

“Ülkenin genel vergilendirme siyaseti doğrultusunda araç fiyatlarına ve motor hacmine nazaran bir kategorizasyon kelam konusu. Burada emel, halkımızın daha sık satın alabildiği temel modelleri mümkün olabildiğince az vergilendirerek daha erişilebilir fiyatlarda kalmasını sağlamak. Segment ve emisyon hacmi büyüdükçe bu doğrultuda vergi dilimi ve hasebiyle aracın fiyatı da artıyor. Bu açıdan otomotiv piyasasındaki vergilendirmenin gelir dağılımına yönelik olarak bir basamaklama biçiminde planlandığından bahsedebiliriz.”

“Arabalar ticari bir yatırım aracına döndü”

Arabaların ticari bir yatırım aracına döndüğüne dikkat çeken Çetintürk, “Genel olarak araba satış sayılarına baktığımız vakit bilhassa pandemi sürecinin akabinde giderek artan fiyatlar nedeniyle otomobil bir emtia olmanın ötesinde ticari bir yatırım aracına dönüşmüş durumda. Bu nedenle bilhassa bu yıl neredeyse her ay satış sayılarının tepe yaptığını görüyoruz. Örneğin, haziran ayı son 10 yılın en yüksek satış sayısına bizlere gösterdi ve muhtemelen emsal bir senaryo temmuz ayında da yaşanacak. Bu nedenle gerek sıfır kilometre gerekse ikinci el araba piyasası açısından vergilendirmenin son satış sayıları üzerinde olumsuz istikametli bir tesiri olduğunu söylemek pek mümkün görünmüyor” diyor.

“Vergilendirmede yine bir düzenleme gündeme gelebilir”

“Önümüzde süreçte vergilendirmelerde tekrar bir düzenleme yapılmasının gündeme geleceğini belirten Çetintürk, ayrıntıları ise şöyle açıklıyor:

“Özellikle ÖTV’de her bir vergi diliminin üst ve alt matrah hududu bulunuyor. Maalesef döviz fiyatlarının artması nedeniyle fabrika çıkış fiyatları da arttığı için örneğin, daha evvelce yüzde 50’lik dilime giren bir araç bir anda yüzde 70’lik dilime girebiliyor. Şu an itibariyle bulunduğumuz durumda tüm arabalar yüzde 80’lik vergi diliminde kümelenmiş halde. Bu nedenle genelde bu türlü bir dağılım olduğunda bundan evvel iki sefer olduğu üzere vergi diliminin matrah baremleri güncelleniyor. Bu sayede araçların üzerine binen vergi yükü hafiflediği için vatandaşlarımızın daha erişilebilir fiyatlarla satın alması sağlanıyor. Önümüzdeki süreçte de az evvel bahsettiğim durum nedeniyle yine bu türlü bir güncelleme ile karşı karşıya kalabiliriz.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı