Uluslararası savunma endüstrisini bir ortaya getiren Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF’23), bu yıl 25-28 Temmuz tarihleri ortasında TÜYAP’ta gerçekleştirildi. Pek çok farklı ülkenin katıldığı fuarı pahalandıran İstinye Üniversitesi (İSÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahri Erenel, IDEF’in Türkiye’nin jeopolitik gücünün ve teknolojik gelişiminin bir yansıması olduğunu belirtti. Erenel, “Fuarda sergilen yalnızca yerli ve ulusal üretim harp silah ve araçlarımız değil, ulusal teknoloji atılımımızın ulaştığı seviyedir” dedi.

Bu yıl 16’ncısı düzenlenen Memleketler arası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF’23), 25-28 Temmuz tarihleri ortasında İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirildi. Fuara savunma, güvenlik, denizcilik, havacılık ve uzay endüstrisi alanlarında faaliyet gösteren yerli ve yabancı firmalar katıldı. Fuara katılan İstinye Üniversitesi (İSÜ) İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahri Erenel, IDEF’23’ü kıymetlendirdi. 

Çin çok sayıda firması ile fuarda yer aldı

Bu yıl 16’ncı kere düzenlenen IDEF ile ilgili görüşlerini aktaran Prof. Dr. Erenel, şunları söyledi:

“Her fuarda Türk savunma sanayi eserlerinin çeşitlendiğini ve ARGE çalışmaları yürüten firma sayısı ile iştirakçi ülke ve firma sayısının da arttığını gözlemliyoruz. Örneğin, son yıllarda savunma sanayii alanında önemli bir atılım içinde bulunan Çin’in bu fuarda çok sayıda firma ile yer alıyor olması IDEF’in dünya çapında bir marka olarak tanınması olarak kıymetlendirilebilir. IDEF, Türkiye’nin jeopolitik gücü ve ülkemizin teknolojik gelişiminin bir yansımasıdır. Bu fuarı başkalarından ayrı kılan, Türk savunma sanayii eserlerinin birçoklarının Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından operasyonlarda kullanılmış olmasıdır. Harp silah ve araçlarını bir pazara süratle girerek satabilmek önemli uğraş gerektirir. Türkiye’nin avantajı alanda kullanılan ve geri bildirimlerle daha geliştirilen sistemlerin tamamını yahut değerli bir kısmını üretiyor olmasıdır. Öbür bir mevzuda Türk savunma sanayi firmalarının çalışmalarını Türk Silahlı Kuvvetleri’nin öngörü odaklı gereksinim tahlillerinin şekillendiriyor olmasıdır.”

“Harp silah ve araçlarının kıymetli özelliği kullanım ömürlerinin giderek kısalması”

Erenel, fuarın dalın geleceğine katkısını ise şu sözlerle özetledi:

“Savunma sanayii, ülkelerin sanayileşmesinin kuvvet çarpanı olarak görülmektedir, bir ülkenin gelişmişlik düzeyinin yansımasıdır. Teknolojik yeniliklerin büyük kısmının askerî gereksinimlerle ortaya çıktığı bilinmektedir. Tıpkı vakitte bu eserler kıymetli bir gelir ve istihdam yaratmaktadır. Başka kesimler için de yol haritası çizebilmektedir. Güvenlik ve bekanın daha da ehemmiyet kazandığı günümüzde savunma endüstrilerinin teknolojik gelişimlerine sürat kesmeden devam etmesi beklenmelidir. SIPRI dataları de ülkelerin savunma harcamalarının her geçen yıl artış gösterdiğini vurgulamaktadır. Bu nedenlerle, bu alandaki AR-GE çalışmaları ve yatırımların artarak devam edeceği öngörülebilir. Harp silah ve araçlarının değerli özelliği günümüzdeki süratli teknolojik gelişim ve dijitalleşme nedeniyle kullanım ömürlerinin giderek kısalmasıdır. Buna ‘yaratıcı yıkım’ ismi verilmektedir. Yeni teknoloji, ‘daha yeni’ sayılabilecek bir evvelki teknolojiyi süratle eskitebiliyor. Hasebiyle günümüzde askeri sistemlerin askeri ve sivil muhtaçlıklar dikkate alınarak planlanması ve üretilmesi dikkate alınmaktadır.”

“Millî ve özgün savunma sanayi eserlerimiz dikkat çekiyor”

Türkiye’nin iştirakçileri heyecanlandıran son atılımları hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Erenel, “Savunma endüstrimiz Türkiye’de ulusal ve özgün yüksek teknoloji üretiminin öncü bölümü olmuştur. Ulusal Teknoloji Atılımı ile endüstrileşme siyasetleri ile savunma endüstrinin ahengi sağlanmıştır. Ulusal Teknoloji Atağı, yüksek teknoloji, katma kıymetli üretim ve öz yeterlilik kazanımlarının ötesinde manalar taşımaktadır. Kendine mahsus idare sistemi, ana yüklenicileri, alt yüklenicileri, KOBİ’leri, araştırma kuruluşları, üniversiteleri, geliştirdiği özgün eserleri ve ihracatıyla savunma sanayii, Türkiye’nin en değerli kesimlerinden biri haline gelmiştir. Artık Türkiye’nin ulusal ve özgün savunma sanayi eserleri, dünyada savaş paradigmasını ve jeopolitik istikrarları değiştirici ögeler olarak tanımlanmaktadır,” dedi.

“Özellikle Çin’in iştiraki önemli”

Birçok ülkenin fuara katıldığına dikkat çeken Erenel, “Başta Çin olmak üzere Suudi Arabistan üzere ülkelerin geniş kapsamlı iştirakleri değerli, bir sonraki fuarda Körfez ülkelerinden daha geniş iştirakler olacaktır. Bilhassa Çin’in iştiraki kıymetli. 2025 yılını ‘yapay zekâ yılı’ olarak belirleyen Çin’in 5G teknolojisi, robotik sistemleri, ileri teknoloji odaklı çalışmaları dikkatle takip edilmektedir. Geçmiş fuarlara geniş iştirak gösteren savunma sanayiinin iki değerli aktörü Rusya ve Ukrayna’nın savaş halinde olmaları nedeni ile, bu ülkelere ilişkin firmalardan çok az iştirak olduğu gözlenmiştir. Fuarlar, yalnızca sistemlerin görücüye çıktığı alanlar değil, karşılıklı iş birliklerinin geliştirildiği, kontratların imzalandığı, panel ve konferanslarla bilgi transferlerin yapıldığı, yeni kontakların oluşturulduğu tabanlar olması nedeniyle de kıymet taşımaktadır. IDEF, bu açıdan kıymetli bir fonksiyona sahiptir. Fuarda sergilen yalnızca yerli ve ulusal üretim harp silah ve araçlarımız değil, ulusal teknoloji atılımımızın ulaştığı düzeydir,” diye konuştu.

“Her fuar AR-GE çalışmalarını teşvik düzeneği olarak da görülmeli”

“Fuara ilgi ve iştirakin fazlalığı kesime emek verenleri de heyecanlandırdığı mutlaktır. Firmalar, için de müşahede, bilgi alışverişi, yeni iş birliklerinin oluşturduğu, derslerin çıkarıldığı, yeni amaçların ortaya konulduğu kıymetli platformlardır. Her fuar tıpkı vakitte AR-GE çalışmalarını teşvik sistemi olarak da görülmelidir. Fuarlar, fikirlerin uçuştuğu, uçuşan fikirlerin hayata geçebilmesi için uygun yerlerin arandığı buluşma noktalarıdır,” diyen Prof. Dr. Erenel, fuarın siviller için de artan ehemmiyetini ise şu sözlerle anlattı:

“Savunma sanayii siviller tarafından kullanılan birçok dal için de eser sağlayabilmektedir: Arama kurtarma, haritacılık, uydu ve irtibat sistemleri, yangın söndürme, iş güvenliği ve gibisi alanlar büyük ölçüde müşterektir. Siber güvenlik, insan güvenliği başta olmak üzere askerî ve sivil gereksinimler günümüzde iç içe geçmiş durumdadır. Savaş ve barış ortasındaki çizginin bulanıklaşması üzere, askerî bir gereç sivil gayelerle da kullanılabilmektedir. Yalnızca askerî niyetle üretim değerli ölçüde azalmaktadır. Dual üretim ön plana çıkmaktadır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı