Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal mahzurları ele alarak hayat kalitelerini arttırmayı hedefleyen bir meslek olduğunu belirten uzmanlar, kişi merkezli uygulamaların ergoterapinin odak noktası olduğunu söylüyor. Ergoterapistlerin, kişinin ömür kalitesini kıymetlendirmek için anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler kullandığına değinen Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi müdahalesinin sonuçlarının bireyden bireye değişebileceğine dikkat çekiyor. Ergoterapiyi insanın ömür kalitesini arttıran bir sanat olarak tanımlayan Asgerova, “Yaşamdan keyif almayı öğretir ve bireylerin hayatlarına dokunur.” değerlendirmesini yapıyor.

Üsküdar Üniversitesi Toplumsal Bilimler Fakültesi Ergoterapi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi mesleği ve ergoterapinin ömür kalitesini arttırmadaki rolü hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Ergoterapinin odak noktası, yaşam kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamalar

Yaşam kalitesinin, bireylerin fizikî, zihinsel, toplumsal ve duygusal durumlarına nazaran algıladıkları hayat doyumunun seviyesi olduğunu belirten Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi literatürünün ise son yıllarda bireylerin toplumsal iştirakini ve ömür kalitesini etkileyen faktörlerin araştırılması ve bu alanlara yönelik müdahale yaklaşımları üzerinde durduğunu söyledi.  Asgerova bunun nedenini, aktivite performansını, toplumsal iştiraki ve hayat kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamaların, ergoterapi biliminin odak noktası olması halinde söz etti.

Yaşam kalitesini etkileyen faktörlerden ‘katılımın toplumsal hayata dâhil olmayı söz ettiğini söyleyen Agerova, “Kişinin ihtiyaç duyduğu her alanda şahsî tercihine nazaran etkin ya da pasif olarak rol alması, hayat performansı gösterebilmesidir. Aktivite-rol iştiraki, bireyin sosyo-kültürel bağlamının kesimleri olan ve kişinin memnun olması için istenilen yahut gerekli olan günlük hayat aktiviteleri, iş ya da oyunlar üzere aktivite-rollerle ilgilenmesidir. Bir hobi edinmek, rutin şahsî bakım yapmak, tam ya da yarı vakitli bir işte çalışmak, kişinin konutuyla ilgilenmesi ve okula gitmek, bu iştirak biçimine verilebilecek örneklerdir.” diye konuştu.

Her yaştan insanın hayatına dokunabiliyor

Ergoterapinin, her yaştan insanın kendileri için değerli olan faaliyetlere ve vazifelere katılmalarına yardımcı olan bir sıhhat mesleği olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu mesleğin gayesi, bir kişinin öz bakım, iş ve boş vakit üzere günlük aktiviteleri inançlı, verimli ve tatmin edici bir halde gerçekleştirme yeteneğini geliştirmektir. Ergoterapistler, kendileri için değerli olan faaliyetlere katılmalarını engelleyen fizikî, bilişsel, duygusal yahut gelişimsel zorlukları olabilecek bireylerle çalışır. Her bireyin güçlü yanlarını ve zorluklarını kıymetlendirmek, makul maksatlara ulaşmaya odaklanan kişiselleştirilmiş tedavi planları geliştirmek için kişi merkezli bir yaklaşım kullanırlar. Bu yaklaşımlar insanların kendileri için kıymetli faaliyetlerde bulunmalarına yardımcı olmak ve günlük misyonları yerine getirme yeteneklerini geliştirmek için tasarlanmıştır.” açıklamasında bulundu.

Ergoterapi, kazanılmak istenen ömür kalitesi için kullanılabilecek stratejileri ve teknikleri öğretir

Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal pürüzleri ele alarak genel ömür standartlarını iyileştirebileceğine vurgu yapan Asgerova, “Ergoterapi bir kişinin genel refahı ve ömür kalitesi üzerine önemli bir tesire sahip olabilir. Tüm bunlar incelendiğinde, ömür kalitesinin ergoterapi ile irtibatı bulunuyor. Ergoterapi bilimi; bütüncül yaklaşım, hayat uzunluğu gelişim ve kişi-çevre-aktivite ortasındaki kompleks bağ ile ilgilenir.” dedi.

Mesleğin sıhhat hizmetlerindeki rolünü savunmak ve uygun sonuç ölçütlerinin geliştirilmesini teşvik etmek için kişi merkezlilik ve holizm üzere mesleksel terapi bedellerini içeren net bir hayat kalitesi kavramsallaştırmasına gereksinim olduğunu belirten Asgerova kelamlarına şöyle davam etti:

Engelli, kronik sorunu olanların bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olur

“Ergoterapi alanında hayat kalitesi ‘umut uyandıran, motivasyon yaratan, kişi için manalı olan ve şahsa memnuniyet sunan, hayatın vizyonunu oluşturan, sağlığı teşvik eden, güçlenmeyi mümkün kılan aktiviteleri seçme ve bunlara katılma yoluyla ömür kalitesini belirleme’ biçiminde açıklanabilir. Ergoterapi ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi, bireylerin bu aktiviteleri gerçekleştirirken kullanabilecekleri stratejileri ve teknikleri öğretir. Ayrıyeten engelli yahut kronik sıhhat meseleleri olan bireylerin daha fazla bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olabilir, bu da genel ömür kalitelerini ve ömür standartlarını güzelleştirebilir.”

Ergoterapi ruh sıhhatini da olumlu etkiler

Ergoterapinin, genel hayat standartlarının kıymetli bir bileşeni olan kişinin ruh sıhhati üzerinde de olumlu bir tesire sahip olabileceğinin altını çizen Asgerova, “Anlamlı faaliyetlere iştiraki teşvik ederek kişinin ruh halini güzelleştirebilir, depresyon ve korku hislerini azaltabilir. Ayrıyeten insanların zihinsel sıhhatlerini ve refahlarını daha da artırabilecek toplumsal irtibatlar kurmalarına yardımcı olabilir. Bireyler bağımsızlıklarını tekrar kazandıklarında kendilerine olan inançları artar. Bu inançla günlük aktivitelerini gerçekleştirirken içsel motivasyonunu tekrar kazanır. Toplumsal yaşantıların sürdürülmesi ve keyif alınan aktifliklerin yapılması üzere etkenler ömür kalitesini arttıran faktörlerdir.” formunda konuştu.

Yaşam kalitesini pahalandırmak için kimi ölçütler kullanılır

Bireylerin ömür kalitesini değerlendirirken çeşitli şartların incelendiğini lisana getiren Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Yaşam kalitesini pahalandırmak için ergoterapistlerin kullandığı anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler vardır. Bunlar kişinin fizikî sıhhat durumu, günlük hayat aktivitelerini yapma ve hareket kapasitelerini gerçekleştirme, kişinin zihinsel sıhhatini, kişinin toplumsal etkileşimlerini, kişinin konut yahut iş ortamı hakkında bilgi sağlar.” dedi.

Asgerova, bu ölçekler sayesinde bilgi edinilebilecek mevzuları şöyle sıraladı:

– Genel hayat doyumu ve hayat kalitesi

– Fizikî ve ruhsal sıhhat, toplumsal bağlar ve çevre 

– Kişinin konut ortamının güvenliğini ve erişilebilirliği 

– Kişinin kendi algıladığı mesleksel performansını ve günlük faaliyetlerden memnuniyeti

– Mesken ortamındaki günlük etkinliklere iştirakin önündeki engeller 

– Genel sıhhat algıları, fizikî işleyiş, fizikî yahut duygusal problemlere bağlı rol sınırlamaları, toplumsal işleyiş, enerji/yorgunluk, ağrıyı kıymetlendirme, sıhhatle ilgili ömür kalitesi 

– Hareketlilik, öz bakım, olağan aktiviteler

– Muhakkak hayat alanlarındaki memnuniyet

“Ergoterapi, insanın ömür kalitesini arttıran bir sanattır”

Tüm değerlendirmeler yapıldıktan sonra ömür kalitesini arttırmaya yönelik amaçların kişi ile iş birliği içerisinde belirlendiğini ve bilgiler ışığında bireye özel müdahale planı hazırlandığını tabir eden Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu plan, kişinin günlük ömür aktivitelerini daha bağımsız bir halde yapabilmesini ve hedeflenen hayat kalitesine ulaşmayı maksatlar.” dedi.

Ergoterapi ve hayat standartlarının birbiriyle yakından temaslı olduğuna ve ergoterapinin, bir kişinin hayat kalitesini, bağımsızlığını ve genel refahını güzelleştirmede değerli bir rolü olduğuna vurgu yapan Asgerova kelamlarını şöyle tamamladı:

“Ergoterapi müdahalesinin sonuçları bireyden şahsa değişebilir lakin genel olarak, ergoterapi müdahalesinin hayat kalitesine müspet tesiri vardır. Zira ergoterapi, müspet terapidir. Hatta, geniş bir açıdan bakıldığında ergoterapi, tam manasıyla ‘insanın hayat kalitesini arttıran bir sanattır’ diyebiliriz. İnsan ömründe kıymetli bir yer fiyat ve her türlü yaşamsal mevzuyu ele alarak kişinin içinde bulunduğu durumu her ne olursa olsun düzgünleştirir. Ömürden keyif almayı öğretir ve şahısların hayatlarına dokunur.” 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı