29 Eylül Dünya Kalp Günü
Kalp ve damar hastalıkları, dünyadaki ölümlerin en önde gelen nedenidir. Kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin en sık sebepleri kalp krizi ve inmedir. Hayat şeklimizde birtakım değişiklikler yaparak, hipertansiyon ve şeker hastalığı üzere hastalıkları denetim altına alarak kalp ve damar hastalıklarından korunabiliriz. Pekala bu değişiklikler neler olabilir? Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Polat Canbolat kalp ve damar sıhhatini müdafaanın yollarını anlattı. Sağlıklı besleninKalp ve damar sıhhatini korumak için en önemli adımlardan biri sağlıklı beslenmektir. Sağlıklı bir beslenme nizamı, meyve, zerzevat, tam tahıllar, yağsız protein kaynakları ve az yağlı süt eserleri üzere besinlerden varlıklı olmalıdır. Bu besinler, kalp ve damar sıhhatini müdafaaya yardımcı olan vitamin, mineral ve lifleri içerir. Akdeniz tipi beslenme kalp ve damar hastalıklarından korunma sağladığı gösterilmiş en emniyetli beslenme şeklidir. Meyve, zerzevat, tam tahıllar, baklagiller, yağlı tohumlar ve zeytinyağı üzere bitkisel kaynaklı besinlerden güçlü bir beslenme modelidir. Bu beslenme modeli, kalp ve damar sıhhatinin yanı sıra, genel sıhhatimiz için de çok yararlıdır. Akdeniz tipi beslenmenin temel özellikleri
Alkol tüketimini sınırlandırınAlkol tüketimi, kalp ve damar hastalıklarının riskini artırır. Eski bilgilerimize nazaran düşük ölçüde şarap tüketimi içerdiği resveretrol nedeni ile kalp damar hastalıklarından koruduğu tarafındaydı, ama son yıllardaki çalışmalar gösterdiği düşük dozlarda bile alkol tüketimi kalp damar hastalıkları riskini artırabilmektedir. Alkole başlamamak, tüketiliyor ise haftada 5 kadehten fazla tüketmemek kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltacaktır. Stresi yönetinStres, kalp ve damar hastalıklarının riskini artırır. Gerilimi yönetmek için, sağlıklı beslenmek, nizamlı antrenman yapmak, yoga yahut meditasyon üzere gevşeme tekniklerini uygulamak üzere metotlar kullanılabilir. Gerilim idaresinde yoga yapmanın, sistemli idmanın kalp damar hastalıklarına bağlı mevti azalttığı gösterilmiştir. Kalp ve damar sıhhati denetimi yaptırın40 yaşından sonra, kalp ve damar sıhhati denetimi yaptırmak değerlidir. Bu denetimlerde, kan basıncı, kolesterol, kan şekeri ve öbür risk faktörleri ölçülür. Bu sayede, kalp ve damar hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi mümkün olabilir. Kalp damar hastalıkları açısından risk altında olan kişiler
- Meyve ve zerzevat tüketimi bol olmalıdır. Günde en az 5 porsiyon meyve ve zerzevat tüketilmelidir.
- Tam tahıllar tercih edilmelidir. Kepekli ekmek ve makarna, bulgur ve yarma, esmer pirinç, çavdar üzere besinler tam tahıllara örnek verilebilir.
- Baklagiller tertipli olarak tüketilmelidir. Baklagiller, protein, lif ve vitamin açısından zengindir.
- Kuruyemişler, kalp ve damar sıhhati için yararlıdır. Ceviz, badem, fındık üzere kuruyemişler günde 1 avuç tüketilebilir. Bu kuruyemişleri tüketirken işlenmemiş olmasına dikkat edilmelidir.
- Zeytinyağı, Akdeniz tipi beslenmenin temel yağ kaynağıdır. Zeytinyağı, kalp ve damar sıhhatini muhafazaya yardımcı olan tekli doymamış yağ asitleri bakımından zengindir.
- Kırmızı et ve işlenmiş etler hudutlu olarak tüketilmelidir.
- Süt eserleri, az yağlı yahut yağsız tercih edilmelidir ve hudutlu tüketilmedir. İşlenmiş et ve et eserleri tüketilmemelidir.
- Tatlı ve şekerli içecekler tüketilmemelidir.
- Kalp ve damar hastalıklarını önlemeye yardımcı olur.
- Kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- Kolesterol düzeylerini düşürmeye yardımcı olur.
- Diyabet riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Bazı kanser tiplerinin riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Kilo denetimine yardımcı olur.
- Ruh halini güzelleştirmeye yardımcı olur.
- Günde en az 5 porsiyon meyve ve zerzevat tüketmeye çalışın.
- Tam tahılları tercih edin.
- Haftada en az 2-3 defa balık tüketin.
- Zeytinyağını sofranızdan eksik etmeyin.
- Kırmızı et ve işlenmiş etleri sonlu tüketin.
- Süt eserlerini az yağlı yahut yağsız tercih edin.
- Tatlı ve şekerli içeceklerden uzak durun.
- Hemen çoka kaçmayın. Yeni başlayanlar, kısa müddetli ve hafif idmanlarla başlayıp, vakitle süreyi ve yoğunluğu artırmalıdır.
- Kendinizi zorlamayın. Egzersizi yaparken, nefes alıp vermenizi zorlaştıracak kadar zorlanmamalısınız.
- Egzersizden evvel ve sonra ılık bir duş alın. Bu, kaslarınızın rahatlamasına yardımcı olur.
- Sıvı tüketin. Egzersiz yaparken bol su için.
- Dinlenin. Antrenmandan sonra dinlenmeyi unutmayın.
Alkol tüketimini sınırlandırınAlkol tüketimi, kalp ve damar hastalıklarının riskini artırır. Eski bilgilerimize nazaran düşük ölçüde şarap tüketimi içerdiği resveretrol nedeni ile kalp damar hastalıklarından koruduğu tarafındaydı, ama son yıllardaki çalışmalar gösterdiği düşük dozlarda bile alkol tüketimi kalp damar hastalıkları riskini artırabilmektedir. Alkole başlamamak, tüketiliyor ise haftada 5 kadehten fazla tüketmemek kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltacaktır. Stresi yönetinStres, kalp ve damar hastalıklarının riskini artırır. Gerilimi yönetmek için, sağlıklı beslenmek, nizamlı antrenman yapmak, yoga yahut meditasyon üzere gevşeme tekniklerini uygulamak üzere metotlar kullanılabilir. Gerilim idaresinde yoga yapmanın, sistemli idmanın kalp damar hastalıklarına bağlı mevti azalttığı gösterilmiştir. Kalp ve damar sıhhati denetimi yaptırın40 yaşından sonra, kalp ve damar sıhhati denetimi yaptırmak değerlidir. Bu denetimlerde, kan basıncı, kolesterol, kan şekeri ve öbür risk faktörleri ölçülür. Bu sayede, kalp ve damar hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi mümkün olabilir. Kalp damar hastalıkları açısından risk altında olan kişiler
- Yaşlılar: Kalp damar hastalıkları riski, yaşla birlikte artar.
- Erkek cinsiyet: Erkekler, bayanlara nazaran kalp damar hastalığı açısından daha yüksek risk altındadır.
- Aile hikayesi: Ailesinde kalp damar hastalığı hikayesi olan bireyler, daha yüksek risk altındadır.
- Sigara içmek: Sigara içmek, kalp damar hastalığı riskini kıymetli ölçüde artırır.
- Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyon, kalp damar hastalığı riskini artırır.
- Yüksek kolesterol: Yüksek kolesterol, kalp damar hastalığı riskini artırır.
- Diyabet: Diyabet, kalp damar hastalığı riskini artırır.
- Obezite: Obezite, kalp damar hastalığı riskini artırır.
- Hareketsiz ömür üslubu: Hareketsiz ömür şekli, kalp damar hastalığı riskini artırır.
- Stres: Stres, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.
- Kronik inflamasyon: Kronik inflamasyon, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.
- Uyku apnesi: Uyku apnesi, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.
- Bazı kalıtsal hastalıklar: Bazı kalıtsal hastalıklar, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.
- Doğum kusurları: Doğum kusurları, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.
- Diğer sıhhat sıkıntıları: Bazı öbür sıhhat problemleri, kalp damar hastalığı riskini artırabilir.